Submenu

Reële verwachtingen bij zwangerschap via fertiliteitskliniek

Frederique Nagtegaal ♛ 18-10-2021
2579 keer bekeken 0 reacties

Samen beslissen is het proces waarin zorgprofessional en patiënt samen bespreken welke zorg het beste bij de patiënt past. Uitgangspunt is dat de zorg zoveel mogelijk aansluit bij de situatie en behoeftes van de patiënt. Onderaan de pagina vind je de beschikbare praktijkvoorbeelden en het nieuws over samen beslissen.

De medische kennis van de zorgprofessional en de kennis van de patiënt over zijn eigen wensen en behoeften vullen elkaar aan bij samen beslissen. 

Het goede gesprek

Om meer samen te beslissen, is ondersteuning van het goede gesprek tussen patiënt en zorgprofessional onmisbaar. Patiënten moeten goede informatie krijgen over hun mogelijkheden, en de voor- en nadelen die daarbij horen. Want er zijn bijna altijd meerdere mogelijkheden. Ook afwachtend volgen kan een optie zijn. Net zo belangrijk is het om te weten wat voor die individuele patiënt belangrijk is, wat zijn voorkeuren en persoonlijke situatie zijn. Dat is voor zorgprofessionals niet altijd makkelijk om goed uit te vragen, en voor patiënten niet makkelijk om de bedenken en te verwoorden. De Patiëntenfederatie Nederland (PFN) neemt het voortouw in de werkgroep die zich over dit thema buigt.

Activiteiten & doelen

De werkgroep heeft 6 activiteiten opgezet om meer samen beslissen te stimuleren:

 

  1. Campagne
    Een sectoroverstijgende campagne om iedereen die zorg nodig heeft of werkt in de zorg, een stapje verder te brengen in Samen beslissen. De campagne zorgt voor een gezamenlijke en verbindende taal en concrete tips. Bekijk de campagnewebsite.
     
  2. Keuzehulpen
    Goede en betrouwbare keuzehulpen vindbaar, toegankelijk en goed te gebruiken maken voor ziekenhuizen/klinieken, zorgprofessionals en patiënten. Lees meer over keuzehulpen.
     
  3. Scholing en opleiding
    Samen beslissen verankeren in de opleiding en (na)scholing van zorgprofessionals, zodat zij beter toegerust worden om samen met de patiënt te kunnen beslissen. 
    Competentiesets:
    - Rapportage deelproject 1 competentiesets Samen Beslissen
    Handreiking - competentieset scholing medisch specialisten Samen beslissen
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundig specialist
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundige
    Opleidingsmateriaal:
    - Opleidingsmateriaal
    - E-learning: De Kern van Samen Beslissen
    Bekijk alle documenten van scholing en opleiding bij samen beslissen.
    Onderzoeksrapport:
    - Eindrapport Samen Beslissen aan bed
  4. Leren van elkaar
    Door gebruik te maken van elkaars kennis en ervaring, versnellen we de implementatie van samen beslissen in de praktijk. Voor zorgorganisaties en professionals gebeurt dit in de vorm van o.a. praktijkvoorbeelden, nieuwsbrieven en bijeenkomsten. En voor patiënten met producten voor bijeenkomsten, in een toolkit voor zorg- en patiëntenorganisaties.
    Project Samen beslissen in de praktijk
    Met het project Samen beslissen in de praktijk verzamelen we meer dan 50 voorbeelden van samen beslissen in ziekenhuizen, academische centra en zelfstandige klinieken. Werk jij aan samen beslissen in de medisch specialistische zorg? Dan horen we graag van je. Lees meer over het project Samen beslissen in de praktijk.
    Project Leren van elkaar – patiënten
    We ontwikkelden een toolkit met producten, die zorg- en patiëntenorganisaties kunnen inzetten in bijeenkomsten over samen beslissen met patiënten en naasten. Bekijk de Toolkit Samen beslissen bijeenkomsten.
    Lees meer over Leren van elkaar – patiënten
     
  5. Verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden
    30% van de mensen heeft moeite met het vinden, begrijpen en gebruiken van informatie over gezondheid. Binnen alle onderdelen van het programma houden we hiermee rekening. Ook ontwikkelen we een training voor ziekenhuizen/klinieken en een kennismodule voor patiëntenorganisaties. Bekijk de Toolkit Gezondheidsvaardigheden voor zorgverleners, of lees meer over verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden.
  6. Organiseren en belonen
    Zorgorganisaties krijgen handvatten om samen beslissen te organiseren en van elkaar te leren. Zorgverzekeraars en zorgorganisaties wisselen kennis uit om financiële knelpunten op te lossen. Lees meer over organiseren en belonen.


    Op 8 september 2022 vond de tweede kennissessie ‘Organiseren en belonen van Samen Beslissen’ plaats in Utrecht. Ruim 80 deelnemers waren aanwezig. Onder hen inkopers van zorg, beleidsmakers, zorgverleners en patiëntvertegenwoordigers. Tijdens het plenaire deel en zes interactieve sessies deelden voorlopers op het gebied van Samen Beslissen hun ervaringen en vond er kennisuitwisseling plaats. Het was een geslaagde en energieke kennissessie op een inspirerende locatie! Lees het volledige verslag of bekijk de presentaties of bekijk de infografic met de belangrijkste bevindingen uit de kennissessie.

Veel vrouwen die niet spontaan zwanger kunnen worden, kiezen voor kunstmatige inseminatie met donorsperma. Wat volgt is een intensief traject tot soms 12 behandelingen in 1 jaar tijd. Het Isala Fertiliteitscentrum in Zwolle ontdekte dat na 6 pogingen de kans op zwangerschap afneemt.

Thema/lijn

Samen beslissen

Organisatie

Algemeen ziekenhuis

Aanpak

PROM/ICHOM

Specialisme

Voortplantingsgeneeskunde/ Gynaecologie

Deze ontdekking is gedaan op basis van uitkomstinformatie. Het Isala Fertiliteitscentrum gaat met patiënten in gesprek over deze uitkomsten.

Eerlijke en reële verwachtingen

Toen klinisch embryoloog Max Curfs van het Isala Fertiliteitscentrum in Zwolle de medische uitkomsten van het centrum eens grondig bestudeerde, viel hem iets op: “De maximale zwangerschapskans bij kunstmatige inseminatie met donorsperma (KID) wordt niet bereikt na 12 pogingen, maar al veel eerder. Tot en met poging 6 is er een redelijke kans op zwangerschap, daarna neemt die af.” Deze uitkomstinformatie neemt hij mee de spreekkamer in en gaat op basis daarvan het gesprek aan. Want volgens Curfs is het heel belangrijk om eerlijke en reële verwachtingen te wekken.

Kans op een kind

Mensen die met een kinderwens bij het Fertiliteitscentrum aankloppen, hebben als hamvraag: hoe groot is de kans op een kind en hoe lang gaat dat duren? Curfs: “Bij het Fertiliteitscentrum zijn we inmiddels in staat om de resultaten voor de full cycle of care - het volledige zorgtraject - te presenteren. Zo kunnen we de patiënt een prognose geven over hoeveel procent kans ze heeft om zwanger te worden en hoeveel tijd dat gaat kosten. Vervolgens maak je met elkaar de afweging.” De patiënt wordt dus betrokken bij de behandelstrategie, met de resultaten als uitgangspunt.

Samen mogelijkheden bekijken

“Samen bekijken we de mogelijkheden”, gaat Curfs verder. “Ik stel de patiënt vragen als: ‘Wat gaan we doen? Ga je voor een maximale kans op een zwangerschap met kunstmatige inseminatie (KI)? Of doe je liever het wat rustiger aan met een minder intensieve behandelstrategie, maar een lagere kans op zwangerschap? Wat is belangrijk voor je en hoe kunnen wij het beste helpen?” Dat kan er toe leiden dat er samen wordt besloten om van de landelijke richtlijn af te stappen. Daarin staat vastgelegd dat vrouwen die niet spontaan zwanger kunnen raken, in ieder geval 1 jaar proberen om zwanger te worden door middel van KI met donorsperma.

Maatwerk leveren

Curfs en zijn collega’s kijken nu veel meer naar de medische uitkomsten. Daardoor leveren ze maatwerk; ze kunnen ingaan op wat de patiënt belangrijk vindt. Curfs en collega's gebruiken daarvoor PROMs, psychosociale vragenlijsten, die patiënten en hun partners elk half jaar invullen. Dit alles leidt volgens Curfs tot een heel ander gesprek in de spreekkamer. “We zijn nog volop aan het ontdekken hoe we daarmee om moeten gaan. Artsen zijn alvast enthousiast omdat ze als feedback van patiënten krijgen dat ze hier echt wat aan hebben.” Ook de resultaten zijn tot nu toe goed. Een masterstudent Health Economics & Management deed in 2020 onderzoek naar de werkwijze van het Fertiliteitscentrum. Daaruit bleek dat Curfs en zijn collega’s betere zorguitkomsten hebben, tegen lagere kosten. “Dus minder behandelingen, kortere time to pregnancy, en daardoor lagere kosten. Dat motiveert ons en laat zien dat we op de goede weg zijn”, licht Curfs toe.

Belemmeringen

Toch zijn er ook belemmeringen. Bijvoorbeeld dat zorgverleners niet geschoold zijn om samen met de patiënt over de behandeling te beslissen. Curfs: “Van oudsher worden wij aangesproken op onze expertise, wij bepalen juist altijd wat het beste is.” Specialisten vinden het lastig om de uitkomsten van PROMs te gebruiken als instrument om met de patiënt in gesprek te gaan. Volgens Curfs zijn scholing en coaching voor zorgverleners cruciaal om zich deze andere manier van werken eigen te maken.

Aandachtspunten

Andere aandachtspunten zijn de ICT-ondersteuning en de middelen die daarvoor beschikbaar zijn. “Het gaat om veel data waarmee moet worden gerekend. Wil een organisatie dit goed doen, dan moet zij daarvoor capaciteit en deskundigheid beschikbaar stellen”, left Curfs uit. “Begrijp me niet verkeerd, er zijn veel goede initiatieven en er wordt veel energie in gestoken, maar tegelijkertijd mag het allemaal niks kosten.”

Tips voor andere ziekenhuizen

Geïnteresseerden mogen contact opnemen met Curfs, hij deelt graag zijn ervaringen over hoe ze de zaken rond samen beslissen aanpakken in het Isala. “Zorg dat je iemand in je organisatie hebt die razend enthousiast is en ziet wat het doel is, zodat hij of zij het kompas kan zijn. Vind iemand die ondanks teleurstelling en frustratie toch voor het hogere doel blijft gaan. En zorg dat je de Raad van Bestuur achter je hebt staan. Ik merk dat het bestuur van het ziekenhuis het buitengewoon waardeert wat ik doe, en dat ze me waar mogelijk proberen te ondersteunen. Dat is een heel mooie prikkel.”

Vragen?

Heb je vragen over dit praktijkvoorbeeld? Neem contact op met Max Curfs.

Praktijkvoorbeeld insturen

Heb jij een interessant praktijkvoorbeeld in jouw organisatie en wil je dat op dit platform terugzien? Stuur dan je praktijkvoorbeeld in!

Disclaimer
De praktijkvoorbeelden zijn een weergave van de inzet en activiteiten van ziekenhuizen, UMC’s en ZBC’s om invulling te geven aan Samen Beslissen in de praktijk. Er vindt geen (medisch) inhoudelijke beoordeling van de praktijkvoorbeelden plaats. De verantwoordelijkheid voor de juistheid van de medische inhoud ligt bij de indiener van het voorbeeld (of geïnterviewde). Als in een praktijkvoorbeeld wordt afgeweken van de op dat moment geldende richtlijn, wordt ervan uitgegaan dat het door de IGJ gehanteerde principe “comply or explain” is toegepast.

Afbeeldingen

Waarderen

X (voorheen Twitter)

0  reacties

Cookie-instellingen