Samen beslissen is er de afgelopen 6 jaar gaandeweg en organisch geïmplementeerd. Dat begint met goede voorlichting.

Van sportblessures tot klachten door artrose of een hernia, bij Annatommie mc kunnen patiënten terecht voor de behandeling van bewegingsklachten. Vanuit 8 vestigingen in Nederland werken medisch specialisten toe naar maximale bewegingsvrijheid. Sámen met de patiënt natuurlijk. Want samen beslissen staat bij Annatommie mc al jaren hoog in het vaandel. “Het past bij de huidige tijdsgeest, waarin de autonomie van de patiënt steeds belangrijker wordt”, zegt orthopedisch chirurg Marwan Shadid. “We zien samen beslissen als een natuurlijke interactie met de patiënt. Zeker in dit aandoeningsgebied waarbij het niet gaat om acute zorg, maar om een potentiële verbetering van de kwaliteit van leven. Met veel klachten die onze patiënten hebben, kunnen ze 100 worden. De keuze van behandeling is daarom altijd een afweging van voordelen versus mogelijke risico’s, die we maken mede op basis van de mate van klachten. De patiënt ervaart de klachten, dus die afweging en de uiteindelijk keus is dus aan hem.”

Aanpak

Samen beslissen is bij Annatommie mc niet vanuit een project gestart, maar heel geleidelijk en gelijk multidisciplinair ingebed in de organisatie. 6 jaar geleden besloot de organisatie de patiënt meer te betrekken en goed voor te lichten. Dat proces is vervolgens heel organisch verlopen. “In de loop van de tijd hebben we steeds meer tools ontwikkeld om samen beslissen vorm te geven”, aldus Shadid. Die tools zijn met name gericht op goede voorlichting. Want “om een beslissing te kunnen nemen, is informatie aan de patiënt de sleutel”, zegt Shadid. “Door de patiënt zo goed mogelijk te informeren, creëer je een gelijk speelveld waarin het mogelijk is om op gelijk niveau te spreken over de verschillende behandelopties. Op die manier kan samen met de patiënt een weloverwogen besluit worden genomen.”

Duidelijke uitleg

Zo vindt de patiënt op de website al duidelijke uitleg over de verschillende aandoeningen en mogelijke behandelopties, zijn er voorlichtingsavonden over specifieke aandoeningen en worden in de wachtkamer informatievideo’s getoond. Tijdens het eerste consult vertelt de specialist de patiënt uitgebreid over de verschillende behandelopties, de voor- en nadelen en het te verwachten resultaat. Vervolgens krijgt de patiënt informatie mee haar huis om rustig na te lezen. In een tweede consult wordt dan vaak in samenspraak met de patiënt de keus voor een bepaalde behandeling gemaakt.

Resultaat

De patiënt is meer tevreden wanneer een bepaalde ingreep of behandeling in samenspraak is genomen, is de ervaring van Annatommie mc. “Patiënten geven vaak aan dat ze het fijn vinden om de verschillende opties te horen en zelf mee te kunnen beslissen over hun behandeling. Ook horen we dat patiënten tevreden zijn over hoe ze in dat proces met heldere informatie en uitleg worden bijgestaan door de specialist. Dat zien we terug in de patiënt-evaluaties en horen we in de patiëntenraden.” Ook het scheppen van een reëel verwachtingspatroon zorgt voor een grotere tevredenheid na de behandeling. Heel belangrijk, vindt Shadid. Hij geeft een voorbeeld: “Soms hebben patiënten het idee dat ze na een knieprothese alles weer kunnen en geen pijn meer hebben. Maar statistisch gezien is die kans klein. De prothese geeft in een groot deel van de gevallen wel pijnverlichting maar geen pijnloos gewricht. Als een patiënt daarop is voorbereid en bewust voor die prothese kiest, is hij tevredener met het resultaat dan wanneer hij had gerekend op nooit meer pijn.”

Instrumenten

Annatommie mc werkt veel met consultkaarten die vanuit de beroepsvereniging en de Patiëntenfederatie zijn ontwikkeld. Deze kaarten over veelvoorkomende aandoeningen zijn beknopte keuzehulpen die arts en patiënt helpen bij het gesprek in de spreekkamer en de beslissing. Ze geven overzichtelijke en onderbouwde informatie over de opties voor behandeling of zorg bij een bepaalde klacht.

Voorlichtingsvideo's

Op een eigen YouTube-kanaal plaatst Annatommie voorlichtingsvideo’s over verschillende veelvoorkomende aandoeningen. Ook heeft de instelling als eerste kliniek in Nederland een eigen podcast om mensen voor te lichten over bewegingsklachten.

Stimulans

Annatommie mc biedt laagcomplexe zorg met een hoog volume. Het aantal doeningen dat voorbijkomt, is beperkt. Dat maakt samen beslissen relatief eenvoudig. Daarbij gaat het echt om keuzechirurgie. Shadid legt uit: “We hebben niet te maken met botbreuken of kwaadaardigheden waar je snel wat mee moet. Over het algemeen is er geen tijdsdruk en dat geeft ruimte voor een weloverwogen keus.” Als andere succesfactor noemt Shadid het relatief jonge team van professionals bij Annatommie mc. Veel medewerkers hebben samen beslissen in de opleiding als standaard onderdeel van het lespakket meegekregen. “Dat heeft erbij geholpen dat we de omslag snel konden maken en de werkwijze zonder moeite werd omarmd. Er was geen weerstand.” Ook de dynamische werkomgeving met een focus op excelleren op patiënttevredenheid, werkt stimulerend. 

Belemmeringen

Samen beslissen kost tijd, en dat kan soms belemmerend werken. Annatommie mc rekent een kwartier per consult. En naast de twee consulten met de specialist, wordt iedere patiënt ook nog gezien door een casemanager. Shadid: “Dat is ruim vergeleken met andere behandelcentra. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit zichzelf terugverdient. Want tevreden patiënten creëren ook weer nieuwe toestroom.” Als andere belemmering noemt Shadid dat het soms lastig is patiënten mee te nemen in een objectief verhaal wanneer zij zelf al een uitgesproken voorkeur of (soms onjuiste) overtuiging hebben over een bepaalde behandeling.

Tips

• Investeer in goede voorlichting. Zorg voor een informatieve website, organiseer voorlichtingsavonden.
• Gebruik beschikbare consultkaarten voor het samen-beslis-gesprek.
• Wees niet bang tijd te investeren in samen beslissen; het verdient zich terug.

Vragen?

Heb je vragen over dit praktijkvoorbeeld? Neem dan contact op met Ruud Sijbers, manager Commercie & Innovatie bij Annatommie mc.

Praktijkvoorbeeld insturen

Heb jij een interessant praktijkvoorbeeld in jouw organisatie? Wil je dat praktijkvoorbeeld op dit platform terugzien? Stuur dan je praktijkvoorbeeld in!

Disclaimer
De praktijkvoorbeelden zijn een weergave van de inzet en activiteiten van ziekenhuizen, UMC’s en ZBC’s om invulling te geven aan Samen Beslissen in de praktijk. Er vindt geen (medisch) inhoudelijke beoordeling van de praktijkvoorbeelden plaats. De verantwoordelijkheid voor de juistheid van de medische inhoud ligt bij de indiener van het voorbeeld (of geïnterviewde). Als in een praktijkvoorbeeld wordt afgeweken van de op dat moment geldende richtlijn, wordt ervan uitgegaan dat het door de IGJ gehanteerde principe “comply or explain” is toegepast.