Submenu

Samen beslissen over ontslagbestemming bij CVA

Frederique Nagtegaal ♛ 01-12-2021
4590 keer bekeken 0 reacties

In Inzicht in uitkomsten stellen we landelijke implementeerbare sets vast van uitkomstinformatie voor Samen beslissen en Leren & verbeteren. De uitkomstinformatie bestaat uit klinische uitkomsten én uitkomsten die de patiënt rapporteert. Zowel aandoeningsspecifiek als generiek. Per aandoening zijn aandoeningsspecifieke werkgroepen geformeerd.

Doelen

  • Samen beslissen, waarbij de zorgverlener de individuele uitkomsten van de patiënt en landelijk verzamelde uitkomsten van vergelijkbare patiëntgroepen bespreekt om gerichter zorg op maat te kunnen bieden.
  • Leren & verbeteren, door de zorgverlener met spiegelinformatie van landelijk verzamelde uitkomsten van patiëntgroepen.
  • Keuzeinformatie over zorgaanbieder en voor zorginkoop, met spiegelinformatie van landelijk verzamelde uitkomsten.

Algemene uitgangspunten

  1. De sets met uitkomstinformatie richten zich uitsluitend op (klinische en patiënt-gerapporteerde) uitkomsten van medisch specialistische zorg ten behoeve van de doelen Leren en Verbeteren en Samen Beslissen. Dit kan eventueel ook paramedische zorg omvatten die deel uitmaakt van een medisch specialistische behandeling.
  2. Bij het samenstellen van de sets met uitkomstinformatie binnen lijn 1 van het programma Uitkomstgerichte Zorg (UZ) wordt gebruik gemaakt van data die zo veel mogelijk in het medisch specialistische zorgproces wordt vastgelegd (in EPDs) en die is gemapt op de bestaande landelijk vastgestelde zorginformatiebouwstenen (zibs) en coderingsstelsels. We spreken dan over een functioneel gestandaardiseerde set (zie verder) welke uiteindelijk geïmplementeerd kan worden in ziekenhuizen en op termijn kan leiden tot onderlinge vergelijking.
  3. Het daadwerkelijk implementeren (in gebruik nemen) van de sets met uitkomstinformatie in zorginformatiesystemen valt buiten de scope van de aandoeningswerkgroep van lijn 1 van het programma UZ.
  4. Er wordt -waar mogelijk- aangesloten bij relevante (landelijke) initiatieven op het gebied van Samen Beslissen (SB) en Leren & Verbeteren (LV). Het gaat hierbij in eerste instantie vooral om het in de set opnemen van gegevens die als onderdeel van lopende initiatieven (zoals kwaliteitsregistraties) al op landelijk niveau worden verzameld.
  5. Alle gegevens die in de set worden opgenomen zijn van belang voor het bevorderen van SB of LV op basis van uitkomstinformatie zoals beschreven in het HLA.

Aandoeningswerkgroepen en ondersteuning

Elke aandoeningswerkgroep doorloopt in de ontwikkelfase een specifiek proces van circa 15 maanden om te komen tot een eindproduct. De aandoeningswerkgroep levert als eindproduct een implementeerbare set voor uitkomstinformatie op voor primair gebruik als ondersteuning bij Samen Beslissen tijdens het gesprek tussen zorgverlener en patiënt en voor primair gebruik bij Leren & Verbeteren door de zorgverlener.

De aandoeningswerkgroep wordt, gedurende de ontwikkelfase tot en met de oplevering van het eindproduct voor autorisatie, ondersteund door een technisch voorzitter, secretaris en methodoloog vanuit Zorginstituut Nederland en een Adviseur digitale informatie-uitwisseling vanuit Nictiz.

Generieke PROMs voor volwassenen en kinderen

Een werkgroep met gemandateerden van alle HLA-partijen en experts, heeft het Adviesrapport set generieke PRO(M)s voor volwassenen en voor kinderen opgesteld met de PROM-cyclus als uitgangspunt. Het doel hiervan is het ontwikkelen van een gedragen set generieke uitkomsten (PROs) en hanteerbare en begrijpelijke vragenlijsten (PROMs) voor volwassenen en kinderen ter ondersteuning van Samen Beslissen en Leren & Verbeteren. Om uitkomsten gemeten met verschillende PROMs te vergelijken, zijn crosswalks ontwikkeld. Alle crosswalks voor de generieke PROMs set zijn op Platform UZ verzameld.

Overzicht aandoeningen Lijn 1

Overzicht aandoeningen Lijn 1

Hieronder vindt u de oorspronkelijke werklijst van aandoeningen die zijn geselecteerd voor de ontwikkelfase van programma Uitkomstgerichte Zorg. De aandoeningen waarvoor een set beschikbaar is gekomen, zijn aanklikbaar gemaakt. Deze afgeronde sets zijn bestuurlijk geaccordeerd hetgeen wil zeggen dat het gaat om inhoudelijk relevante uitkomstensets. De daadwerkelijke implementatie voor landelijk vergelijken is daarmee echter nog niet geregeld en is onderdeel van de tweede fase van het programma die nog in ontwikkeling is evenals de invulling van de noodzakelijke landelijke ICT-randvoorwaarden.

Naast de ontwikkelfase heeft dit jaar (2023) ook de doorontwikkelfase plaatsgevonden. De doorontwikkelfase is gericht op het inhoudelijk verder ontwikkelen en optimaliseren van vooraf bepaalde onderdelen van, of nieuwe inzichten bij de eerder opgeleverde set van uitkomstinformatie. Dit betreft alleen de aandoeningen Chronische nierschade, IBD, Heup- en knieartrose en Schisis. Vanwege de looptijd van programma Uitkomstgerichte Zorg dat eind 2023 eindigt, is het alleen mogelijk geweest deze aandoeningen verder door te ontwikkelen.

  1. Knieartrose: eindset is vastgesteld.
  2. Pancreascarcinoom: eindset is niet vastgesteld
  3. IBD:  eindset is vastgesteld.
  4. Chronische nierschade: eindset is vastgesteld.
  5. Prostaatcarcinoom
  6. Heupartrose: eindset is vastgesteld.
  7. AAA: eindset is vastgesteld.
  8. Heupfractuur: eindset is vastgesteld.
  9. Cataract: eindset is vastgesteld.
  10. Schisis: eindset is vastgesteld.
  11. Longcarcinoom: eindset is vastgesteld.
  12. Diabetes: eindset is vastgesteld.
  13. Mammacarcinoom: eindset is vastgesteld
  14. Stressincontinentie: eindset is vastgesteld.
  15. Hartritmestoornissen: eindset is vastgesteld.
  16. CVA: eindset is vastgesteld.
  17. Niercarcinoom
  18. Melanoom: eindset is vastgesteld.
  19. Overactieve blaas: eindset is vastgesteld
  20. Hand- en duimbasisartrose: eindset is vastgesteld
  21. COPD
  22. Veneuze ziekten: eindset is vastgesteld
  23. Blaascarcinoom
  24. Leveroncologie
  25. Gynaecologische oncologie
  26. Hoofd-Halstumoren
  27. Morbide obesitas
  28. Acuut coronair syndroom
  29. Inflammatoire artritis
  30. Astma (bij kinderen)
  31. Obstructief slaap apneu
  32. Maculadegeneratie
  33. Psoriasis

Generieke PRO(M)s volwassenen
Generieke PRO(M)s kinderen

Met het Experiment Uitkomstindicatoren krijgen patiënten in de Santeon-ziekenhuizen uitkomstinformatie op maat. Zo kunnen ze samen met hun zorgverlener beter beslissen welke zorg het beste past. Voor CVA-patiënten is dit samen beslissen vooral belangrijk bij de keuze over de ontslagbestemming.

Thema/lijn

Inzicht in uitkomsten
Samen beslissen

Organisatie

Algemeen ziekenhuis

Aanpak

Keuzehulp
Multidisciplinair overleg

Specialisme

Neurologie

Jaarlijks worden in Nederland ruim 40.000 patiënten met een Cerebro Vasculair Accident (CVA) opgenomen in een ziekenhuis. CVA is een verzamelnaam voor zowel een herseninfarct als een hersenbloeding. Bij een CVA - ook wel beroerte genoemd - krijgt een deel van de hersenen geen of te weinig bloed en daardoor te weinig zuurstof. Als dit langer dan een paar minuten duurt, beginnen hersencellen te sterven. En er treden uitvalsverschijnselen op zoals:

  • een scheve mond;
  • verwarde spraak, of;
  • een verlamde arm.

3 zorggebieden

Het Experiment Uitkomstindicatoren loopt binnen 3 zorgbieden:

  1. borstkanker
  2. CVA
  3. chronisch nierfalen 

Eén van de keuzemomenten waar de ziekenhuizen zich op richten in het zorggebied CVA, is de keuze voor ontslagbestemming. 

Waar naartoe na ontslag?

Tijdens de ziekenhuisopname wordt besloten waar CVA-patiënten naartoe gaan na ontslag uit het ziekenhuis. Dit noemen we de ontslagbestemming. Voorbeelden zijn:

  • thuis met therapie in de eerste lijn of poliklinische revalidatie;
  • revalidatiecentrum;
  • revalidatieafdeling in een verpleeghuis;
  • verpleeghuis voor langdurig verblijf.

Wensen van patiënt

Op de verpleegafdeling in het ziekenhuis worden patiënten geïnformeerd over mogelijke ontslagbestemmingen. Wat de beste bestemming is, verschilt per persoon. Het behandelteam geeft voor iedere patiënt aan wat er allemaal wel of niet kan. Daarbij wordt rekening gehouden met de wensen van de patiënt, de ernst van de uitvalsverschijnselen en het te verwachten herstel in het functioneren.

‘Patients like me’

Daarnaast is er een online keuzehulp die de patiënt (en zijn naaste) informeert over de opname in het ziekenhuis, de gevolgen van een CVA en de verschillende ontslagbestemmingen. De keuzehulp maakt gebruik van ‘patients like me’-uitkomstinformatie op basis van Santeon-uitkomsten. De verdeling van verschillende ontslagbestemmingen wordt op deze manier dynamisch weergegeven. Dat gebeurt op basis van verschillende gegevens zoals de leeftijd van de patiënt en de ernst van het CVA. Zo kan een patiënt goed geïnformeerd meebeslissen over de keuze voor een ontslagbestemming.

Instrumenten

Om samen beslissen met de patiënten over de ontslagbestemming vorm te geven, worden de volgende instrumenten gebruikt:

Stap 1: Behoefte-onderzoek

Een behoefte-onderzoek brengt de behoeften en voorkeuren van patiënten en zorgverleners in kaart. Voor patiënten zijn de volgende punten belangrijk:

  • Informatie op maat.
  • Uitkomstinformatie is betekenisvol.
  • Informatie wordt simpel en prikkelarm gegeven.
  • Naasten worden betrokken bij het samen beslissen. Bij patiënten met een afasie is dit essentieel.

Stap 2: Co-creatie sessies

Onder begeleiding van ontwikkel- en implementatiepartner Zorgkeuzelab vonden 5 co-creatie sessies plaats:

  1. Bepalen multidisciplinaire werkgroep + bepalen scope keuzehulp.
  2. Bespreken resultaten behoefte-onderzoek en verfijnen scope.
  3. Vaststellen structuur keuzehulp, bepalen medische informatie en relevante uitkomstinformatie.
  4. Discussie medische informatie, lay-out en illustraties.
  5. Finaliseren medische informatie en ontwerp uitreikvel.

De opbrengt van deze sessies: de inhoud en het ontwerp van zowel de CVA-keuzehulp als het uitreikvel dat de CVA-keuzehulp aanbiedt.

Stap 3: Gebruikersonderzoek

  • Met een gebruikersonderzoek werd de tevredenheid van gebruikers van de CVA-keuzehulp gemeten. Eventuele bruikbaarheidsproblemen werden geïdentificeerd en geadresseerd.
  • Zorgverleners vulden een vragenlijst in. Een aantal kregen in een interview verdiepende vragen voorgeschoteld.
  • 6 patiënten werd gevraagd de CVA-keuzehulp te doorlopen en hardop te vertellen wat ze goed en minder goed vonden.

Zowel zorgverleners als patiënten waren positief over de keuzehulp. Ook gaven ze tips voor verbeteringen. Die zijn verwerkt in de finale versie.

Stap 4: Doorontwikkeling

De CVA-keuzehulp is de eerste keuzehulp in Nederland die toegepast kan worden in de kliniek. De effectiviteit en de implementatie van de CVA-keuzehulp wordt op dit moment geëvalueerd in de SHOUT-Stroke studie.

Succesfactoren

Zowel zorgverleners als patiënten werden intensief betrokken bij het behoefte- en gebruikersonderzoek om een keuzehulp te maken die iets toevoegt in het zorgproces. Ook waren ze betrokken bij de ontwikkeling ervan.

De implementatie van de CVA-keuzehulp in de 7 Santeon-ziekenhuizen werd gedaan door een implementatieteam. Dit team bestond uit een neuroloog als medisch leider, een lokale projectleider, een leidinggevende en vaak ook een verpleegkundige. We creëerden draagvlak voor de implementatie door vroegtijdig alle betrokkenen over de CVA-keuzehulp goed te informeren. Hieruit bleek dat het voor zorgverleners belangrijk was dat de keuzehulp is gemaakt vanuit de behoefte van de patiënt.

Belemmeringen

De opname van een patiënt met een CVA wordt steeds korter, waardoor er ook minder tijd is om de keuzehulp te doorlopen. Door de druk op verpleging en artsen is er weinig tijd om patiënten hierin te begeleiden. Het is daarom noodzakelijk om de naasten erbij te betrekken.

Resultaten

Het Experiment Uitkomstindicatoren laat zien hoe zorguitkomsten – zowel klinische als patiëntgerapporteerde uitkomsten – toegepast kunnen worden bij samen beslissen in het zorgpad. De effectiviteits- en implementatiestudie onderzoekt het gebruik van uitkomstinformatie bij samen beslissen over de ontslagbestemming bij CVA-patiënten. Inmiddels is de CVA-keuzehulp binnen de 7 Santeon ziekenhuizen 1.500 keer uitgereikt. Gemiddeld geeft 82% van de patiënten aan er (heel) tevreden over te zijn.

Tips

Het Experiment Uitkomstindicatoren werkt aan verschillende vormen van keuzeondersteuning op drie zorgbieden: borstkanker, CVA en chronisch nierfalen. Dit gebeurt aan de hand van de patient journey uitkomstgerichte zorg. Dit is de ‘reis’ of ‘route’ die de patiënt doorloopt bij een ziekte of aandoening.
De patient journey toont de contact- en zorgmomenten en hoe en waar keuzeondersteuning, zoals online keuzehulpen en bouwstenen, kunnen worden ingezet. Mogelijke bouwstenen zijn:

  • ontwikkelde interventies of blauwdrukken, zoals de ervaringen met en de resultaten van de implementatie en ontwikkelde interventies
  • procesbeschrijving hoe een keuzehulp te ontwikkelen

Hiermee kan uitkomstgerichte zorg in de eigen zorginstelling (verder) worden vormgegeven. Lees meer over keuzeondersteuning.

Vragen?

Het Experiment Uitkomstindicatoren maakt onderdeel uit van het programma Uitkomstgerichte Zorg van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), ZonMw begeleidt het programma. De geleerde lessen en inzichten die worden opgedaan binnen het Experiment zijn beschikbaar voor andere zorginstellingen. Ook de CVA-keuzehulp is beschikbaar. Neem hiervoor contact op met Nelly van Uden of Inger Deijle.

Praktijkvoorbeeld insturen

Heb jij een interessant praktijkvoorbeeld in jouw organisatie? Wil je dat praktijkvoorbeeld op dit platform terugzien? Stuur dan je praktijkvoorbeeld in!

Disclaimer
De praktijkvoorbeelden zijn een weergave van de inzet en activiteiten van ziekenhuizen, UMC’s en ZBC’s om invulling te geven aan Samen Beslissen in de praktijk. Er vindt geen (medisch) inhoudelijke beoordeling van de praktijkvoorbeelden plaats. De verantwoordelijkheid voor de juistheid van de medische inhoud ligt bij de indiener van het voorbeeld (of geïnterviewde). Als in een praktijkvoorbeeld wordt afgeweken van de op dat moment geldende richtlijn, wordt ervan uitgegaan dat het door de IGJ gehanteerde principe “comply or explain” is toegepast.

Samen Beslissen CVA in OLVG

Toegevoegde bestanden

Waarderen

X (voorheen Twitter)

0  reacties

Cookie-instellingen
Cookie-instellingen sluiten

Cookie-instellingen

Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.


Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.

Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.

Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.