Submenu

Samen beslissen in het UMCG over nierfunctievervanging

Frederique Nagtegaal ♛ 04-10-2021
2766 keer bekeken 0 reacties

Samen beslissen is het proces waarin zorgprofessional en patiënt samen bespreken welke zorg het beste bij de patiënt past. Uitgangspunt is dat de zorg zoveel mogelijk aansluit bij de situatie en behoeftes van de patiënt. Onderaan de pagina vind je de beschikbare praktijkvoorbeelden en het nieuws over samen beslissen.

De medische kennis van de zorgprofessional en de kennis van de patiënt over zijn eigen wensen en behoeften vullen elkaar aan bij samen beslissen. 

Het goede gesprek

Om meer samen te beslissen, is ondersteuning van het goede gesprek tussen patiënt en zorgprofessional onmisbaar. Patiënten moeten goede informatie krijgen over hun mogelijkheden, en de voor- en nadelen die daarbij horen. Want er zijn bijna altijd meerdere mogelijkheden. Ook afwachtend volgen kan een optie zijn. Net zo belangrijk is het om te weten wat voor die individuele patiënt belangrijk is, wat zijn voorkeuren en persoonlijke situatie zijn. Dat is voor zorgprofessionals niet altijd makkelijk om goed uit te vragen, en voor patiënten niet makkelijk om de bedenken en te verwoorden. De Patiëntenfederatie Nederland (PFN) neemt het voortouw in de werkgroep die zich over dit thema buigt.

Activiteiten & doelen

De werkgroep heeft 6 activiteiten opgezet om meer samen beslissen te stimuleren:

 

  1. Campagne
    Een sectoroverstijgende campagne om iedereen die zorg nodig heeft of werkt in de zorg, een stapje verder te brengen in Samen beslissen. De campagne zorgt voor een gezamenlijke en verbindende taal en concrete tips. Bekijk de campagnewebsite.
     
  2. Keuzehulpen
    Goede en betrouwbare keuzehulpen vindbaar, toegankelijk en goed te gebruiken maken voor ziekenhuizen/klinieken, zorgprofessionals en patiënten. Lees meer over keuzehulpen.
     
  3. Scholing en opleiding
    Samen beslissen verankeren in de opleiding en (na)scholing van zorgprofessionals, zodat zij beter toegerust worden om samen met de patiënt te kunnen beslissen. 
    Competentiesets:
    - Rapportage deelproject 1 competentiesets Samen Beslissen
    Handreiking - competentieset scholing medisch specialisten Samen beslissen
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundig specialist
    Competentieset Samen Beslissen verpleegkundige
    Opleidingsmateriaal:
    - Opleidingsmateriaal
    - E-learning: De Kern van Samen Beslissen
    Bekijk alle documenten van scholing en opleiding bij samen beslissen.
    Onderzoeksrapport:
    - Eindrapport Samen Beslissen aan bed
  4. Leren van elkaar
    Door gebruik te maken van elkaars kennis en ervaring, versnellen we de implementatie van samen beslissen in de praktijk. Voor zorgorganisaties en professionals gebeurt dit in de vorm van o.a. praktijkvoorbeelden, nieuwsbrieven en bijeenkomsten. En voor patiënten met producten voor bijeenkomsten, in een toolkit voor zorg- en patiëntenorganisaties.
    Project Samen beslissen in de praktijk
    Met het project Samen beslissen in de praktijk verzamelen we meer dan 50 voorbeelden van samen beslissen in ziekenhuizen, academische centra en zelfstandige klinieken. Werk jij aan samen beslissen in de medisch specialistische zorg? Dan horen we graag van je. Lees meer over het project Samen beslissen in de praktijk.
    Project Leren van elkaar – patiënten
    We ontwikkelden een toolkit met producten, die zorg- en patiëntenorganisaties kunnen inzetten in bijeenkomsten over samen beslissen met patiënten en naasten. Bekijk de Toolkit Samen beslissen bijeenkomsten.
    Lees meer over Leren van elkaar – patiënten
     
  5. Verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden
    30% van de mensen heeft moeite met het vinden, begrijpen en gebruiken van informatie over gezondheid. Binnen alle onderdelen van het programma houden we hiermee rekening. Ook ontwikkelen we een training voor ziekenhuizen/klinieken en een kennismodule voor patiëntenorganisaties. Bekijk de Toolkit Gezondheidsvaardigheden voor zorgverleners, of lees meer over verbinding met beperkte gezondheidsvaardigheden.
  6. Organiseren en belonen
    Zorgorganisaties krijgen handvatten om samen beslissen te organiseren en van elkaar te leren. Zorgverzekeraars en zorgorganisaties wisselen kennis uit om financiële knelpunten op te lossen. Lees meer over organiseren en belonen.


    Op 8 september 2022 vond de tweede kennissessie ‘Organiseren en belonen van Samen Beslissen’ plaats in Utrecht. Ruim 80 deelnemers waren aanwezig. Onder hen inkopers van zorg, beleidsmakers, zorgverleners en patiëntvertegenwoordigers. Tijdens het plenaire deel en zes interactieve sessies deelden voorlopers op het gebied van Samen Beslissen hun ervaringen en vond er kennisuitwisseling plaats. Het was een geslaagde en energieke kennissessie op een inspirerende locatie! Lees het volledige verslag of bekijk de presentaties of bekijk de infografic met de belangrijkste bevindingen uit de kennissessie.

Het UMCG heeft een keuzehulp ontwikkeld voor patiënten om samen beter te kunnen beslissen over de vorm van nierfunctievervanging. Een patiënt met dreigend nierfalen moet ingrijpende keuzes maken voor verdere behandeling.

Thema/lijn

Samen beslissen

Organisatie

Universitair Medisch Centrum (UMC)

Aanpak

Keuzehulp

Specialisme

Urologie

Die keuzes zijn van invloed op de levenskwaliteit, kansen op overleving en de intensiteit van de behandeling.

Verschillende behandelingen

Een patiënt met dreigend nierfalen kan kiezen uit verschillende soorten behandelingen. Bij het maken van de keuze zijn verschillende factoren van belang:

  • de medische uitkomsten, maar ook:
  • sociale waarden;
  • levensdoelen, en;
  • het persoonlijke perspectief van de patiënt en zijn naasten.

Keuzes maken

De eerste keuze is de keuze tussen een nierfunctievervangende behandeling of een conservatieve benadering. Als een patiënt voor nierfunctievervanging kiest, volgt nog een aantal complexe opties. Is dialyse nodig? Dan kan de patiënt kiezen voor buikvliesdialyse of hemodialyse. Buikvliesdialyse is een behandeling die thuis plaatsvindt. Het is ook mogelijk om thuis hemodialyse te ondergaan. Een andere nierfunctievervangende optie is een niertransplantatie. Als er een levende donor beschikbaar is, is een transplantatie bij tijdige voorbereiding zelfs zonder tussenkomst van dialyse mogelijk.

Keuzeopties niervervanging
De keuzeopties voor patiënten

Wachttijden niertransplantatie

Een niertransplantatie met een nier van een levende donor heeft meerdere voordelen. Zo is er meestal een kortere wachttijd, en is de prognose voor de overleving van het orgaan en de patiënt vaak beter. Als een patiënt voor een transplantatie van een overleden donor kiest, dan is er meestal een wachttijd van 2-3 jaar. In deze tijd moet de patiënt aan de dialyse. Deze wachttijden zijn de afgelopen jaren sterk veranderd. Een patiënt die ouder is dan 65 jaar kan ervoor kiezen een orgaan van een oudere donor te accepteren via het Eurotransplant Senior Program. De prognose voor overleving na transplantatie is dan iets slechter, maar de wachttijd is beduidend korter. Ook de bloedgroep van de ontvanger is van invloed op de wachttijden. De effecten van de behandeling zijn dus sterk afhankelijk van de situatie van een patiënt en kunnen niet algemeen aangegeven worden. Zorgverleners willen patiënten helpen bij het maken van keuzes over hun behandeling.

Kwantitatieve gegevens

Om een goede keuze te kunnen maken, zijn onderbouwde kwantitatieve gegevens nodig. Bijvoorbeeld data over verschillende vormen van transplantatie (bijvoorbeeld met een orgaan van een overleden of levende donor). Maar ook over de effecten op wachttijden en over overleving en kwaliteit van leven bij de verschillende behandelopties.

Keuzehulpen

Naast gesprekken over verschillende behandelopties kunnen online keuzehulpmodules de patiënt helpen bij de besluitvorming. Deze keuzehulpmodules zijn bijvoorbeeld de consultkaarten of de keuzehulp van nierwijzer.nl. Ook het hulpmiddel 3 goede vragen wordt gebruikt om keuzeopties met patiënten te bespreken. Het toevoegen van kwantitatieve informatie over de verschillende behandelopties aan deze keuzehulpen, helpt patiënten en zorgverleners een goed geïnformeerd besluit te nemen. Patiënten willen steeds vaker zelf informatie krijgen om samen met de zorgverlener een adequate keuze te maken over hun behandeling. Zo is het voor een patiënt die moet beslissen of hij het nieraanbod van een zoon of dochter accepteert, belangrijk om te kunnen zien hoe lang de wachttijd zou zijn voor een nier van een overleden donor. En wat het verschil in prognose is. Betekenisvolle, gedeelde besluitvorming is beter mogelijk als we dit soort kwantitatieve gegevens op een neutrale, maar begrijpelijke manier inzichtelijk maken.

Ervaringsverhaal

Samen beslissen met uitkomstinformatie over nierpatiënten zoals ik

Vragen?

Heb je vragen over samen beslissen in het UMCG? Olga Jacobs is te bereiken via e-mail.

Praktijkvoorbeeld insturen

Heb jij een interessant praktijkvoorbeeld in jouw organisatie? Wil je dat praktijkvoorbeeld op dit platform terugzien? Stuur dan je praktijkvoorbeeld in!

Disclaimer
De praktijkvoorbeelden zijn een weergave van de inzet en activiteiten van ziekenhuizen, UMC’s en ZBC’s om invulling te geven aan Samen Beslissen in de praktijk. Er vindt geen (medisch) inhoudelijke beoordeling van de praktijkvoorbeelden plaats. De verantwoordelijkheid voor de juistheid van de medische inhoud ligt bij de indiener van het voorbeeld (of geïnterviewde). Als in een praktijkvoorbeeld wordt afgeweken van de op dat moment geldende richtlijn, wordt ervan uitgegaan dat het door de IGJ gehanteerde principe “comply or explain” is toegepast.

 

 

Afbeeldingen

Waarderen

X (voorheen Twitter)

0  reacties

Cookie-instellingen
Cookie-instellingen sluiten

Cookie-instellingen

Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.


Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.

Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.

Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.